به گزارش خوزپرس از اهواز؛ نخستین پایان‌نامه دکتری روزنامه نگاری محیط‌زیست کشور با عنوان “رسانه‌ها و توسعه پایدار؛ تببین مؤلفه‌های روزنامه‌نگاری محیط‌زیست و ارائه مدل مطلوب برای مطبوعات ایران EJI” به‌طور نمادین به “رودخانه کارون” تقدیم شد.
زینب شریفی دانش‌آموخته دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران با بیان اینکه دانشنامه وی با هدف جلب توجه مسئولان، سیاستگذاران و شهروندان به معضلات رودخانه‌ها به‌ویژه رودخانه کارون اعم از انتقال آب، واردشدن پساب‌ها و … به “رودخانه کارون” تقدیم شده است، درباره این پژوهش اظهار کرد: با توجه به تغییرات آب و هوایی کره زمین، بحران‌های طبیعی و تأثیرات جوامع صنعتی بر طبیعت، «روزنامه نگاری محیط زیست» به‌عنوان یکی از رشته‌های جدید با هدف ارتقای سطح آگاهی و فرهنگ شهروندان درباره محیط‌زیست، آموزش مسائل زیست‌محیطی به زبان ساده و همچنین افزایش مشارکت مردم برای حفظ محیط‌زیست در حدود دو دهه اخیر در جهان مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: از آنجا که در ایران هر روز بیش‌ازپیش شاهد بروز بحران‌های زیست‌محیطی ازجمله خشک شدن تالاب‌ها، رودخانه‌ها، پدیده گرد و غبار و ریزگرد، آتش‌سوزی جنگل‌ها، از بین رفتن حیات وحش و غیره هستیم، لزوم افزایش سطح آگاهی مردم و آموزش دادن به آن‌ها در راستای اهداف «توسعه پایدار» کاملاً محسوس است.
این استاد ارتباطات دانشکده خبر اهواز با بیان اینکه روزنامه‌نگاران و خبرنگاران محیط‌زیست با نوشتن اخبار و گزارش‌های حرفه‌ای، بیان مسائل علمی به زبان عمومی و انتشار آن در رسانه‌ها به‌ویژه مطبوعات کثیرالانتشار می‌توانند نقش عمده‌ای در این مسیر ایفا کنند، گفت: این پژوهش با هدف تببین شاخص‌ها و مؤلفه‌های روزنامه‌نگاری محیط‌زیست و ارائه مدل مطلوب برای مطبوعات ایران انجام شده است.
شریفی تصریح کرد: چارچوب نظری این پژوهش علاوه بر نظریه برجسته‌سازی رسانه‌ها و کارکردهای رسانه‌ها، روزنامه‌نگاری توسعه، روزنامه‌نگاری علمی و حرفه‌ای، پژوهشی است که دکتر ویبکه روگنر در کشور آلمان در قالب پروژه «پزشک رسانه‌ای» در مورد روزنامه‌نگاری محیط‌زیست انجام داده و معیارهای حرفه‌ای این میان رشته را با مصاحبه عمقی با صاحب‌نظران، اساتید دانشگاه و خبرنگاران محیط‌زیست و همچنین تحلیل محتوای مطالب محیط‌زیست روزنامه‌های بزرگ آن کشور به‌دست آورده است.
وی روش تحقیق پژوهش حاضر را روش دلفی سیاسی به‌صورت نمونه‌گیری گلوله برفی با مصاحبه‌های عمقی با متخصصان حوزه ارتباطات و روزنامه‌نگاری، محیط‌زیست و کارشناسان فعال در هر دو حوزه عنوان و خاطرنشان کرد: همچنین از روش تحلیل محتوای کمی برای ارزیابی گزارش‌های زیست‌محیطی در روزنامه‌های کثیرالانتشار بر اساس معیارهای تخصصی روزنامه‌نگاری محیط‌زیست استفاده شده است.
این دانش‌آموخته دکتری ارتباطات درباره نتایج این پروژه، اظهار داشت: حاصل مصاحبه با اساتید ارتباطات و فعالان محیط‌زیست نشان می‌دهد که متخصصان بر این نظر توافق دارند که روزنامه‌نگاری محیط‌زیست ایران از چهار مؤلفه اصلی شامل “برخورداری از معیارهای تخصصی روزنامه‌نگاری محیط‌زیست”، “داشتن معیارهای حرفه‌ای روزنامه‌نگاری عمومی”، “داشتن دانش محیط‌زیست حداقل در یکی از گرایش‌های محیط‌زیست” و “آشنایی با فعالیت‌های سازمان‌های بین‌المللی، قوانین وضع‌شده و تفاهم‌نامه‌ها در جهان، منطقه و ایران” تشکیل شده است.
شریفی با اشاره به قدمت بیش از سه دهه رشته روزنامه‌نگاری محیط‌زیست در دانشکده‌های ارتباطات جهان، افزود: هر چند در حال حاضر روزنامه‌نگاری محیط‌زیست جایگاه مناسبی در ایران ندارد اما با راه‌اندازی این رشته در دانشکده‌های ارتباطات به‌عنوان یکی از گرایش‌های ارتباطات اجتماعی می‌توان خبرنگاران متخصصی پرورش داد تا با بیان مسائل علمی محیط‌زیست به زبان ساده و مطبوعاتی (زبان عمومی) حساسیت افکار عمومی نسبت به حفظ محیط‌زیست برای افزایش سطح زندگی کنونی و نسل‌های بعد را برانگیخت و از تخریب محیط‌زیست جلوگیری کرد.
وی ضمن ارائه پیشنهاداتی برای رفع خلأهای روزنامه‌نگاری محیط‌زیست در کشور، عنوان کرد: راه‌اندازی رشته روزنامه‌نگاری محیط‌زیست در مقاطع کارشناسی مراکز علمی کاربردی خبر، راه‌اندازی گرایش روزنامه‌نگاری محیط‌زیست در مقطع کارشناسی ارشد رشته ارتباطات و رشته محیط‌زیست در دانشگاه‌های مختلف، برگزاری کارگاه‌های تخصصی یک روزه، یک‌ماهه و حتی به‌صورت یک یا دو ترم در مؤسسات دولتی و غیردولتی برای علاقه‌مندان به خبرنگاری تخصصی و برگزاری سمینارهای تخصصی روزنامه‌نگاری محیط‌زیست با همکاری اساتید ارتباطات و سازمان محیط‌زیست کشور از جمله راهکارها است.
این دانش‌آموخته دکتری ارتباطات ادامه داد: همچنین معرفی روزنامه‌نگاری محیط‌زیست در همایش‌ها و سمینارها، برگزاری اردوهای تخصصی ویژه آموزش گزارش‌نویسی محیط‌زیست، برگزاری جلسات هم‌اندیشی با حضور اساتید ارتباطات و محیط‌زیست و خبرنگاران و نویسندگان فعال این حوزه، راه‌اندازی سایت “ارزیابی اخبار و گزارش‌های محیط‌زیست براساس معیارهای روزنامه‌نگاری محیط‌زیست” و یا همان سایت EJI، برگزاری جلسات نقد و بررسی مطالب محیط‌زیست در دانشگاه‌ها و ارگان‌های مربوطه می‌تواند در این راستا مؤثر باشد.
این پایان‌نامه با راهنمایی دکتر افسانه مظفری عضو هیأت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات و مشاوره دکتر علی دلاور عضو هیأت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی و علی‌اکبر فرهنگی از اعضای هیأت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی دفاع شد. انتهای پیام/
