خوزپرس: یادداشت دکتر اردشیر زنگنه مدرس دانشگاه :

ارزیابی الگوی ساختار سازمانی در نظام دیوانسالاری ایران؛

امروزه واژگان نوینی در پهنه ی مدیریت در حال نمو و نمود هست که این مفاهیم پویایی خاصی در حوزه مدیریت و سازمانها را نشان میدهد ، با نگاه به فراز های مدبرانه ی رهبر فرزانه انقلاب در باره پدیده علوم انسانی و پای فشردن بر اسلامی و همچنین بومی بودن این علوم، نظریه پردازی در این زمینه به خویشکاری (رسالت)ارزنده اندیشمندان و پژوهندگان دانشگاههای ایرانی تبدیل شده است.

در این باره ، مفهوم گفتمان سازمانی بعنوان واژگانی نوین،بدست پژوهشگران متعهد ایرانی وارد آوردگاه مدیریت شده است، این ایده در پاسخ به نظریه تعالی سازمانی ارائه شده و به نظر میرسد فراهم کننده مفهوم تعالی سازمانی و ارائه دهنده ی نظریه جدید و همگون با بافت ایرانی_اسلامی در کشورمان ایران است…

ولی تاکنون در این باره تنها به بیان مفاهیمی اینچنینی بسنده شده و تلاشی برای بیان مولفه ها و عوامل تاثیرگذار بر آن انجام نگرفته است، تمرکز راستین نوشته ی حاضر ، ترسیم کاربردی تر مفهوم گفتمان در سازمانهایی چون سازمانهای دفتری و دیوانی ایران خواهد بود.

مفهوم گفتمان کوشش میکند که فضای سازمانی و فرهنگ سازمانی، مشوق نظم ، ادب ، اخلاق و لحاظ نمودن حقوق افراد در همه زمینه ها باشد.گفتمان بسیار همانند مفاهیمی همچون تعالی سازمانی ، فرهنگ سازمانی و سازمان یادگیرنده است،درحالیکه که از نگاه مفهومی تفاوتهای بنیادینی با این عبارتها دارد که سبب شده است موضوم گفتمان سازمانی از دیدگاه اندیشمندان کوشنده در این عرصه به موضوع متمایزی جلوه گر شود.

واژه گفتمان در تکاپوست تا مفهوم تعالی سازمانی را گسترش دهد و زمینه انجام کارها و کنشهای نیروی انسانی را تا مرز بسیار خوبی امکانپذیر نماید، آنچه به نظر موجب تفاوت میان تعالی سازمانی و گفتمان سازمانی شده ، وجود نظم،تَرَتُب و اخلاق در فضای سازمان است،بی گمان نظم و رعایت اخلاق از ویژگی های مهم در زمینه ی مدیریت با رویکردی اسلامی به شمار می رود.

گفتمان سازمانی چارچوب ویژه ای همانند تعالی سازمانی که به دنبال ایجاد و پیاده سازی توانمندیها در سازمان هست از خود ارائه نمی دهد و آنچه زمینه ساز تقویت و بهبود شرایط کاری در سازمان میشود جَو سازمانی همراه با ارجگذاری و اخلاق است…..

بی شک در چنین سازمانی میتوان بدنبال بازآفرینی و رشد نیروی انسانی شایسته همراه با تعهد و تخصص بود…

گفتمان سازمانی دربر گیرنده ی فرهنگ هایی است که زمینه ی لازم برای آموزش نیروی انسانی کارا و کارآمد را برای بهبود خدمت رسانی و بدست آوردن منافع برد_برد فراهم میکند.این موضوع برآورنده ی مدنیت در سازمانهای امروزی میباشد.معضلی که بسیاری از سرمایه های انسانی و گروههای کاری در سازمانها به ویژه سازمانهای سلسله مراتبی دولتی از نبود آن رنج می برند، وجود قربانی های کاری فراوان و گسترش رفتاری نامتوازن در سازمانها میتواند از نمودهای دوری از گفتمان و مدنیت در سازمانهای امروزی باشد. رفتارهای بیرون از مدنیت در سازمانها به دلیل عدم رعایت حقوق فردی در پیوندهای اداری میان همکاران و دیگر بخشهای کاری در سازمانهای دولتی ، میتواند زمینه ساز گسترش رفتارهای منفی در سازمان و از بین برنده ی رفتارهای مثبت و مانعی برای بهبود بهره وری سازمانی باشد.

طراحی و تدوین الگوهای کارآمد برای بهبود مدنیت و رفتارهای همراه با نوینگرایی در سازمانها این امکان را در اختیار سازمانهای دولتی قرار میدهد که برای بهبود شاخصهای بهره وری کامیابی های چشمگیری را به دست آورند.محیط کاری در چنین سازمانهای متمدنی میتواند به گونه ایی مطلوب نیازهای نیروی انسانی را تامین کرده و از افراد پرتوان و با انگیزه برای اهداف سازمانی استفاده کند بطور مسلم گفتمان سازمانی تلاش میکند سازمان را از حالت دستورالعملی و سلسله مراتبی به سازمانهای خودانگاره و خودانگیزشی تبدیل کند و بیگمان در راستای دست یازیدن به آماج و آرمانهای سازمانی،این موضوع میتواند نقطه مثبتی به شمار برود …….

نوشته ای از مدرس دانشگاه ؛
اردشیر زنگنه