رییس بنیاد نخبگان خوزستان بابیان اینکه واقعیت قضیه این است که اقدامات بسیار خوبی برای بازگشت نخبگان به کشور یا خروج کمتر نخبگان از کشور صورت گرفته است٬ گفت: اما نتوانسته‌ایم این را متوقف کنیم. جاذبه‌هایی در آن طرف وجود دارد که قطعا اینجا وجود ندارد. یک محقق دوست دارد فضای خوبی برای تحقیق٬ اعتبار مالی بیشتر و بروکراسی کمتری را داشته باشد. این جاذبه‌های آن طرف است و ما نمی‌توانیم آن‌ها را نبینیم.
به گزارش خوزپرس٬ علیرضا زراسوندی در نشست خبری که شامگاه جمعه در حاشیه نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری و پنجمین فن‌بازار خوزستان٬ برگزار شد٬ اظهار کرد: نمایشگاه امسال دو تفاوت عمده دارد؛ اول اینکه نمایشگاه امسال نمایشی نیست. یعنی ماهیت پژوهشی بیشتر کارهای خروجی که در یکی دو سال گذشته٬ بخصوص در حوزه دانشگاه ها آورده‌اند٬ نسبت به سال‌های گذشته بیشتر است.
وی افزود: تفاوت دوم این است که بخشی از دستگاه‌های اجرایی که حضور دارند٬ عمدتا پژوهش مبتنی بر کارآفرینی و اشتغال و تولید را آورده‌اند و تعداد دستگاه‌هایی هم که شرکت کردند، متناسب با شرایط استان است. اما نکته کوچکی که ما از آن غافل شدیم این است که باید پژوهش را در لایه‌های مختلف ترویج داد. به عبارتی دانش‌آموز و محققان مستقل را در نمایشگاه کم می‌بینم؛ ما تا الان موفق نشدیم پژوهشگران مستقل استان را هم بیاوریم.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان با بیان اینکه استقبال از نمایشگاه خوب بوده است٬ گفت: شاید بشود از این امر هم استفاده کرد. ما مدام به نکات منفی در فضای مجازی می‌پردازیم، اما این استقبال در فضای مجازی، یکی از نکات مثبت بوده است. اگر بخواهم نمره‌ای به نمایشگاه بدهم٬ نمره خیلی خوب است.
برای حل معضل برون‌سپاری طرح‌های تحقیقاتی، اهرم‌های قانونی وجود دارد
زراسوندی با اشاره به معضل برون‌سپاری پژوهش از استان٬ تصریح کرد: این دردی است که سابقه ۱۵ ساله دارد. متأسفانه خیلی از دستگاه‌های اجرایی به پتانسیل استان و پژوهشگران دانشگاه شهید چمران که محور توسعه آموزش عالی جنوب غرب کشور است٬ هنوز اعتقاد پیدا نکردند. این معضلی است که وجود دارد٬ اما فکر می‌کنم غلظت آن نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده است.
وی ادامه داد: برای حل این معضل اهرم‌های قانونی وجود دارد؛ ما مصوبه‌ای از هیات وزیران داریم که شرکت‌ها و دستگاه‌های اجرایی استان باید حداقل ۷۰ درصد کارهای پژوهشی خود را به دانشگاه‌های استان بدهند. اما متأسفانه به طرق مختلف اجرا نمی‌شود. یکی از دستورکارهای اصلی شورای پژوهش و فناوری استان هم همیشه این موضوع بوده است ولی مدیر دستگاه بیرونی هم باید اراده بر انجام این کار داشته باشد.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان افزود: در این مدت موفقیت‌هایی حاصل شده که پروژه را به دانشگاه بدهند. اما من فکر می‌کنم با وجود پنج‌هزار نفر عضو هیات علمی و ۲۸۰ هزار دانشجو در استان و نزدیک به پنج هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه شهید چمران٬ موضوع پژوهشی وجود ندارد که ما نتوانیم در استان در موردش حرف بزنیم. نمی‌گویم که ما کننده همه کار هستیم٬ اما حداقل این است که دانشگاه‌های استان می‌توانند مجری باشند و همکاران خود را از بیرون انتخاب کنند.
زراسوندی ادامه داد: ما پروژه‌هایی در استان داریم که به دانشگاه‌های بیرون واگذار شده‌اند و بعد ما را همکار گرفتند. اگر این توانمندی را نداشتیم چرا محققی که کار را در بیرون استان به او می‌دهند، به ما مراجعه می‌کند؟ این یک معضل است که به نظر من باید مسوولان، مدیرعاملان شرکت‌ها، دستگاه‌های اجرایی و … اراده بر انجام این کار داشته باشند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بنیاد نخبگان توانسته افرادی که توانایی پژوهش، فناوری و … را دارند، به دستگاه‌های اجرایی معرفی کند٬ گفت: ما دستگاه اجرایی نیستیم اما تحصیل‌کننده هستیم. به طور مثال سه سال پیش٬ معاونت علمی فناوری ابلاغیه‌ای به استان فرستاد با این مضمون که اگر نیاز بومی استان باشد و طرح فناورانه باشد٬ این معاونت می‌تواند ۵۰ درصد از هزینه آن طرح را پرداخت کند؛ یعنی ۵۰ درصد آن را استان و ۵۰ درصد را معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری بگذارد.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان تصریح کرد: تا جایی که من اطلاع دارم، این ابلاغیه استفاده نشده است. وقتی قرار است یک طرحی در استان انجام شود و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری ۵۰ درصد اعتبار آن را می‌دهد، دستگاه‌های اجرایی در استان که برای اجرای طرح‌ها می‌گویند با مشکل اعتباری مواجه هستند چرا از این طرح استفاده نمی‌کنند؟
امسال سه نخبه کارشناسی در استان جایزه تحصیلی دریافت کردند
زراسوندی در پاسخ به این سوال که با توجه به آماری که از فرار مغزها و مهاجرت نخبگان وجود دارد، بنیاد نخبگان چقدر توانسته در بازگشت نخبگان تأثیر داشته باشد؟ عنوان کرد: واقعیت قضیه این است که اقدامات بسیار خوبی برای بازگشت نخبگان به کشور یا خروج کمتر نخبگان از کشور صورت گرفته است٬ اما نتوانسته‌ایم این را متوقف کنیم. جاذبه‌هایی در آن طرف وجود دارد که قطعا اینجا وجود ندارد. یک محقق دوست دارد فضای خوبی برای تحقیق٬ اعتبار مالی بیشتر و بروکراسی کمتری را داشته باشد. این جاذبه‌های آن طرف است و ما نمی‌توانیم آن‌ها را نبینیم.
وی با اشاره به کارهایی که برای تشویق نخبگان به ماندن در کشور صورت گرفته است٬ گفت: یکی بحث جوایز تحصیلی است که سه سال است به بنیادها پرداخت می‌شود و خوزستان خوشبختانه سه سال است که به لحاظ گرفتن بورس‌های تحصیلی بین پنج استان اول کشور است؛ به طوری‌که سال اول ۵۰ بورس، سال دوم ۵۵ بورس گرفتیم و نتایج امسال نیز تا چند روز آینده اعلام می‌شود.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان ادامه داد: بیشترین جوایز تحصیلی در مقطع دکتری در دانشگاه شهید چمران و در مقطع ارشد در دانشگاه‌های شهید چمران و صنعت نفت بوده است. در مقطع کارشناسی ما در دو سال گذشته صفر بودیم، چراکه کسانی که رتبه بالا در کنکور سراسری داشتند در استان نمی‌ماندند و در دانشگاه‌های دیگر این جوایز را می‌گرفتند و این جوایز به نام آن استان داده می‌شد. اما امسال سه مورد در کارشناسی هم جایزه تحصیلی داشتیم.
بنیاد نخبگان توانسته است تمام استان را پوشش دهد
زراسوندی افزود: امسال برای اولین بار دانشگاه کشاورزی رامین، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر و دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، در مقطع ارشد و دکتری جایزه تحصیلی را برنده شده‌اند. این نشان می‌دهد بنیاد نخبگان توانسته همه استان را پوشش دهد.
وی با بیان اینکه مباحث معیشتی و حمایتی٬ یکی از مسائلی است که نخبگان برای خروج از کشورشان مطرح می‌کنند، عنوان کرد: در بررسی‌ها و نظرسنجی‌هایی که انجام می‌دهیم، چه در مرکز و چه در استان، مشاهده شده که در بحث خروج نخبگان تنها مسائل مادی مطرح نیست، بلکه اکوسیستم کارآفرینی، فن‌آفرینی و علمی در کشور باید یک مقدار تغییر کند. این اکوسیستم شامل بحث قانونگذاری، بحث اجرا و بحث حمایت است.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان خاطرنشان‌کرد: بنیاد نخبگان طرحی به نام “طرح ایرانیان غیرمقیم” را در سال گذشته اجرا کرد که بالای ۳۰۰ نفر از متخصصین ایرانی توانستند در داخل کشور شغل پیدا کنند و برگردند که فکر می‌کنم نزدیک به ۱۲ ٬ ۱۳ نفر از آن‌ها خوزستانی بودند.
زراسوندی در پاسخ به این سوال که چرا دانشگاه‌ها تاکنون نتوانسته‌اند نیازهای بازار کار را تامین کنند؟ تصریح کرد: دانشگاه‌ها باید به سمت مباحث کارآفرینی بروند. دانشگاه‌ها تا امروز درگیر مباحث اولیه خودشان بوده‌اند٬ به عبارتی وظیفه اصلی آن‌ها آموزش و پژوهش است. اما این دانشگاه‌ها نسل اول و دوم هستند و نسل سوم یعنی دانشگاه‌های کارآفرین٬ باید مباحث اعتباریشان تأمین شود؛ اکنون دانشگاه‌ها مشکل جدی اعتباری دارند٬ یعنی در بودجه‌های روزانه و جاری خود هم مانده‌اند.
وی افزود: به نظر من وزارت علوم باید نگاه ویژه‌ای به بحث اعتبار دانشگاه‌ها داشته باشد تا دانشگاه‌ها هم بتوانند وارد این فضا شوند. اما در کنار دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و مراکز نوآوری و شکوفایی نیز ایجاد شده است، به عبارتی قدم‌های اول را به سمت مبحث کارآفرینی و اشتغال و فن‌آفرینی محکم برداشتند اما کافی نیست و باید تلاش بیشتری داشته باشند.
اجرای طرح دوست علمی برای اولین بار در خوزستان
رییس بنیاد نخبگان خوزستان با بیان اینکه تا پایان آذرماه دو اتفاق برای اولین بار در خوزستان می‌افتد٬ خاطرنشان‌کرد: اتفاق اول اجرای طرح «دوست علمی»٬ از برنامه‌های مصوب بنیاد ملی است. ما سال گذشته این استان را تقسیم کردیم به دو قسمت شمالی و جنوبی که قسمت شمالی را در فصل گرم و قسمت جنوبی را در فصل سرد سال می‌رفتیم. با توجه به موقعیتی که استان ما دارد٬ این مصوبه را برای اولین بار در کشور گرفتیم که دو بار در استان اجرا کنیم.
زراسوندی ادامه داد: این طرح سال گذشته در لالی و ایذه برگزار شد و به این شکل انجام می‌شود که بچه‌های نخبه کشور و رتبه‌های بالای کنکور سراسری، یک سری تعهدات فرهنگی نسبت به ما دارند، یعنی باید در جامعه تأثیرگذار باشند و در ازای اعتبارات و تسهیلاتی که می‌گیرند؛ باید یک سری کارها انجام دهند.
وی افزود: نخبگی یک نعمت خدادادی تعهدآفرین است، نه یک مزیت توقع آفرین و نخبه باید در میدان بیاید. ما این افراد مستعد که از آموزش و پرورش معرفی می‌شوند در شاخه‌های مختلف مانند علوم پایه، فنی مهندسی، کشاورزی و … را به مناطق محروم می‌بریم. سپس دو روز با آن‌ها کار می‌کنند و بچه‌های مستعد را از بین آن‌ها انتخاب کرده و به اهواز می‌آورند. دو٬ سه روز هم در اهواز در اختیار ما هستند و آموزش‌‌های لازم به آن‌ها داده می‌شود و در نهایت بچه‌های مستعد المپیادی ما در حوزه دانش‌آموزی خواهند شد؛ تأکیدمان نیز بر دانش‌آموزان مستعد کم‌بضاعت است که همه هزینه‌های آن با بنیاد است.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان ادامه داد: امسال یک دوره در سوسنگرد به میزبانی دانشگاه شهدای هویزه و هفته آینده نیز دوره‌ای در آبادان داریم که فرمانداری آبادان هم عضو شورای علمی بنیاد به عنوان نماینده فرمانداران است. پس از برگزاری این دو دوره و در نهایت تا آخر آذر، تعدادی از بچه‌های مستعد استان شناسایی و رصد خواهند شد.
مراسم تکریم دکتر دوایی ۲۸ آذر در دانشگاه شهید چمران برگزار می‌شود
زراسوندی گفت: بنیاد نخبگان بحثی به نام «تکریم و الگوسازی» دارد. تکریم و الگوسازی به این شکل است که افرادی که شاخص‌های نخبگانی دارند و در اجتماع مؤثر بودند را تکریم کنیم. در استان تاکنون چنین چیزی نداشتیم اما در کشور بیش از ۴۰ مورد تکریم انجام شده است. ۲۸ آذرماه اولین مراسم تکریم ملی دکتر منوچهر دوایی که اولین رییس دانشگاه جندی شاپور بعد از انقلاب و از مهم‌ترین پزشکان و جراحانی بوده که در دفاع مقدس نقش کلیدی داشته، با شعار “دانشگاه، دفاع مقدس و اخلاق” برگزار خواهد شد.
وی افزود: دکتر دوایی اکنون ۸۱ ساله است و هنوز هم جراحی می‌کند. بنیاد نخبگان در تهران پروتکلی برای تکریم او دارد که در حال آماده شدن است. این مراسم تکریم با حضور مسوولان کشوری و استانی، ۲۸ آذرماه در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار می‌شود.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان با بیان اینکه یکی از مشکلات این استان این است که استان نخبگان و بزرگان خودش را نمی‌شناسد٬ گفت: شورای فرهنگی بنیاد ملی بر اساس شاخص‌های نخبگانی و اینکه که کسی توانسته باشد یک موج نخبگانی ایجاد کند و از همه مهم‌تر در جامعه تأثیرگذار باشد٬ به پیشنهاد ما دکتر دوایی را برای تکریم معرفی کرده است.
منبع: ایسنا
